โรคสมองเสื่อม

ความหมาย 

โรคที่มีการสูญเสียความสามารถทางสติปัญญา ความคิด และความจำ ทำให้มีอาการหลงลืม การใช้ภาษาสื่อความหมายผิดปกติ พฤติกรรม และ อารมณ์ มีความผิดปกติไปจากเดิม มักพบในผู้สูงอายุ

สาเหตุของโรคสมองเสื่อม เกิดจากการเป็นโรคอื่นๆ ซึ่งมีผลต่อสมอง จนทำให้สมองทำงานผิดปกติ เช่น

โรคอัลไซเมอร์ โรคหลอดเลือดสมอง โรคพาร์กินสัน โรคขาดไทรอยด์ฮอร์โมน โรคเนื้องอกสมอง  โรคโพรงน้ำในสมองขยายตัวโรคขาดวิตามิน โรคติดเชื้อบางชนิดเช่นซิพีลิส โรคเอดส์  และ โรคโควิด-19 เป็นต้น แต่ โรคอัลไซเมอร์เป็นสาเหตุของโรคสมองเสื่อมที่พบบ่อยที่สุดโดยเฉลี่ยผู้ป่วยที่เป็นโรคอัลไซเมอร์จะอยู่ได้นาน 8-10 ปี

มีการศึกษาวิจัยพบว่าคนที่เป็นโรคอัลไซเมอร์นั้นมีสัดส่วนมากถึง 56% ที่มียีน APOE4 หนึ่งข้าง ในขณะที่ประชากรทั่วไปนั้นมีคนที่มี APOE4 หนึ่งข้างเพียง 25% และประชากรกลุ่มนี้ มีความเสี่ยงของการเป็นโรคอัลไซเมอร์ตอนสูงอายุ เมื่อเปรียบเทียบกับคนที่ไม่มี APOE4 เลย ประมาณ 2 เท่าตัว และจะเริ่มเป็นอัลไซเมอร์ก่อนคนที่ไม่มี APOE4  สำหรับคนที่เป็นโรคอัลไซเมอร์และมียีน APOE4 หนึ่งคู่ นั้นมีสัดส่วนสูงถึง11% แต่สำหรับประชากรโดยรวมนั้นคนที่มี APOE4 หนึ่งคู่มีอยู่เพียง 2 %  ในปัจจุบันมีการตรวจหายีน APOE4 ในโรงพยาบาลชั้นนำหลายแห่ง แต่ราคาตรวจค่อนข้างสูงประมาณ 15,000 – 20,000 บาท

อาการระยะเริ่มต้น มีการลืมเรื่องที่เกิดขึ้นใหม่ๆ  ไม่นานในขณะที่ความจำเรื่องเก่าๆยังดีอยู่ ผู้ป่วยอาจถามซ้ำเรื่องที่เพิ่งบอกไปหรือพูดซ้ำเรื่องที่เพิ่งเล่าให้ฟัง

อาจมีอาการอย่างอื่นเช่น วางของแล้วลืม ทำอะไรที่เคยทำประจำไม่ได้ สับสนเรื่องวันเวลาสถานที่ หลงทิศทาง นึกคำพูดไม่ค่อยออก หรือใช้คำผิดๆแทน มีอารมณ์พฤติกรรมและบุคลิกภาพที่เปลี่ยนแปลงไปจากเดิม การตัดสินใจแย่ลง ไม่สามารถมีความคิดริเริ่มใหม่ๆได้ ซึ่งอาการต่างๆเหล่านี้ จะค่อยเริ่มเปลี่ยนแปลง จนทำให้เกิดปัญหาต่อการทำงาน และกิจวัตรประจำวัน